> Home > Onze diensten > Orthopedie > Patellaluxatie
Patellaluxatie
Inleiding en oorzaak
Bij patellaluxatie is er sprake van een te 'losse' knieschijf. 'Patella' is de Latijnse benaming voor knieschijf en 'luxatie' betekent ontwrichting.
De aandoening komt veel voor bij de hond, maar af en toe ook bij de kat.
De knieschijf is belangrijk voor het buigen en strekken van de knie; tijdens het bewegen van de knie schuift de knieschijf (patella) door een speciale gleuf in het bovenbeen (zie afbeelding van de normale knie).
Normaal gesproken houden de geul en het gewrichtskapsel van de knie de knieschijf op zijn plaats tijdens deze beweging.
Bij een patellaluxatie schiet de knieschijf uit deze geul. Dit kan komen doordat de geul een afwijkende vorm heeft (bijvoorbeeld te ondiep) en/of omdat het gewrichtskapsel afwijkend is (zie figuur patellaluxatie).
Doordat de knieschuif uit de geul schiet, rekt het kapsel op en kunnen er na verloop van tijd beschadigingen aan het kraakbeen en het bot ontstaan.
We zien patellaluxatie vooral bij kleine hondenrassen, maar de aandoening komt ook voor bij grotere rassen.
Er ligt vermoedelijk een erfelijke factor aan de grondslag en daarom wordt het afgeraden om met aangetaste dieren te fokken.
In 80% van de gevallen zal de luxatie naar binnen (mediaal) optreden en in het overige deel van de gevallen naar buiten (lateraal).
Daarom bespreken wij alleen de mediale patellaluxatie (MPL).
Hierboven de normale knie. De knieschijf zit vast in de quadricepspees en hecht met de patellapees aan de tuberositas tibiae van het onderbeen. Afbeelding uit Hill's Atlas of Anatomy
De knieschijf schiet naar mediaal, waardoor de tuberositas tibiae meedraait. Afbeelding uit Hill's Atlas of Anatomy
Diagnose
Over het algemeen kan de diagnose worden gesteld door goed te voelen. Het kan nodig zijn een röntgenfoto te maken om te zien hoe de knie eruit ziet en of er al secundaire veranderingen zijn.
Er zijn verschillende gradaties van patellaluxatie:
Graad 1: de knieschijf kan handmatig uit de geul gedrukt worden, maar schiet vanzelf weer terug. Deze honden hebben vaak weinig klinische klachten.
Graad 2: de knieschijf schiet af en toe spontaan uit de geul als de knie wordt gebogen. Dit kan gebeuren tijdens de normale wandeling waarbij de hond even op drie pootjes hinkt. Als de knie wordt gestrekt schiet de patella weer terug en zal het hondje weer op 4 pootjes lopen.
Graad 3: de knieschijf ligt continue naast de geul. De knieschijf kan nog wel manueel worden teruggeduwd, maar schiet direct weer terug naar de mediale positie. Vaak zijn deze hondjes continue mank.
Graad 4: de knieschijf ligt permanent naast de geul en is ook niet meer terug te duwen. Deze honden zijn vaak continue mank en lopen soms gehurkt.
Symptomen
De symptomen van MPL kunnen variëren van geen tot ernstige mankheid. Veel dieren worden per toeval gediagnosticeerd tijdens een routinecontrole zonder dat ze symptomen vertonen. Andere komen met de specifieke klacht van intermitterend tot aanhoudend manken. Het af en toe hinken is een veelvoorkomende klacht.
Behandeling
Of een operatie de beste oplossing is voor uw huisdier hangt van verschillende factoren af, waaronder de graad van mankheid en de al aanwezige artrose. Bij milde gevallen zonder duidelijke mankheid kan er gekozen worden voor een concervatieve behandeling: rust en ontstekingsremmers.
In ernstige gevallen adviseren wij een operatie.
Hierbij gebruiken we meestal 3 technieken om de patellaluxatie te verhelpen:
1.wij passen de groeve aan, door deze dieper te maken. Dit doen wij door eerst een blokje uit de geul te zagen, waarna we een schijfje van het blokje af zagen en dan het blokje weer terug plaatsen (block-sulcoplastie).
2.vervolgens spannen we het gewrichtskapsel op zodat de knieschijf beter in de groeve wordt vastgehouden.
3.ten slotte kunnen we de aanhechting van de kniepees verplaatsen, zodat de knieschijf niet meer uit de groeve wordt getrokken (transpositie van de tuberositas). Dit laatste gebeurt met pinnen en cerclagedraad (zie verhaal uit de praktijk hieronder).
Verhaal uit de praktijk
Clara is een mooi hondje uit Roemenië, dat af en toe last had met opstaan. Zij bleek patella-luxatie in haar rechter knie te hebben.
De te losse knieschijf veroorzaakte pijn en kreupelheid en Clara had extra risico op overmatige slijtage en kruisbandletsels.
Door middel van een orthopedische operatie hebben we de knieschijf weer stevig vastgezet in de groeve waar hij hoort te liggen.
We hebben de groeve dieper gemaakt met de blockmethode (zie hierboven) en we hebben de aanhechting van de kniepees verplaatst. Op de röntgenfoto kunt u duidelijk de pinnen en de cerclagedraad zien.
Clara is vlot hersteld en loopt inmiddels weer helemaal goed!
